Halitozis’i kısaca hoş olmayan nefes kokusu olarak tanımlayabiliriz. Kişisel , hatta toplumsal çok önemli bir problemdir. Bu durumla ilgili binlerce yıl öncesine dayanan eski kültürlerde bile birtakım yazılı referanslar vardır. Talmud(ibranilerin kanun kitabı)’ dan alınan açık bir örnek olarak günümüzden yaklaşık ikibin yıldan fazla bir zaman öncesinde bile evli çiftler arasında ağız kokusu evliliğin sona ermesine sebep teşkil ediyordu….

Ağız kokusunu çoğu zaman farketmeden dolaşan bir çok insanın varlığı da ayrı bir toplumsal olaydır…. Bu kişilerin toplumda dışlanması , dışlanmasa bile konuşurken diğer kişiler arasında katlanılması gereken kişi olması durumu da maalesef istemediğimiz amma kaçınılmaz bir son olarak karşımıza çıkmaktadır…
Ağız kokusunun tedavi yöntemini belirleyebilmemiz için herşeyden önce sebebini öğrenme-miz gereklidir.Sebep ortadan kaldırılmadığı müddetçe sorunumuzun devam edeceği de unutulmamalıdır…
Ağız kokusuna neden olan faktörleri sorgulayacak olursak ; bu faktörleri

• ağız,burun,boğaz kaynaklı ağız kokusu
• sistemik rahatsızlıklardan kaynaklı ağız kokusu
• psikosomatik ağız kokusu (pseudo-halitozis)

Olarak ayırmamız daha doğru olacaktır.

Yapılan araştırmalardan alınan sonuçlara göre kötü nefes kokusunun varlığı %87 gibi çok büyük bir oranda ağızdan kaynaklı birtakım Sebeplerden dolayı oluşmaktadır. Bu sebeplerin en başında da kötü ağız hijyeni ve buna bağlı olarak oluşan, tedavisi yapılmadıkça da şiddetlenen periodontal (dişeti ile ilgili) problemler gelmektedir. Ağızda çürük dişlerin(gıdaları biriktirecek kadar geniş büyüklükte) , uygun yapılmamış ya da kullanım zamanı geçmiş protezlerin varlığı da kötü nefes kokusu oluşturan etmenlerdendir. Takıp çıkarılabilen (hareketli) protezleri olan,herhangi bir ortodontik aparey kullanan hastalar da protezlerinin temizliğine yeterli önemi göstermezlerse protezlerin üzerinde biriken yemek artıkları ve , sonrasında oluşan bakteri plağı tabakası da nefesin kötü kokmasına yol açmaktadır. Yetersiz tükrük akışı , kötü nefes kokusunun bir diğer sebebidir. Özellikle sabahları kalktığımızda ağzımızda hissettiğimiz hoş olmayan tat ve kokunun varlığı bu duruma en güzel örnektir. Geceleri biz uyurken tükrük akış kapasitesi oldukça azalır dolayısıyla da kötü koku çıkaran ağız bakterilerinin çoğalması daha hızlı bir şekilde olur. Sabahları kalktığımızda dişlerin ,özellikle de dil sırtının güzelce fırçalanması bu durumdan kolayca kurtulmamızı sağlar. Bunların dışında nekrotik pulpa (ölü sinirlerin olduğu diş kanalı-iltihaplı diş-), periapikal abse (kök ucunda iltihaplanma) , aftöz ülser, kandidiazis(mantar enfeksiyonları)-özellikle oral kandidiazis-, oral kanserler, postnazal akıntı(burundan boğaza doğru olan akıntı ) üst ve alt solunum yolu problemleri (özellikle bademcik enfeksiyonları) , bir çok vitamin-mineral eksikliği(A , B12, Demir,Çinko eksikiği) ağız kurumasıyla birlikte mukozada fissürleşmeye yol açar ve bu fissürlerin arasında gıdalar birikerek kötü kokuya sebep olur,çeşitli sistemik hastalıklar(diyabet, ciddi böbrek veya karaciğer disfonksiyonu …vb) , gastrointestinal sistemi ilgilendiren hastalıklar(özellikle reflu, mide mukozasında helikobakter pylori adlı bakterinin varlığı) ,nörolojik hastalıklar ve bu saydığımız hastalıkların tedavisinde kullanılan bazı ilaçlar(antikolinerjik, antidepresan, diüretik ilaçlar,kemoterapötik ajanlar) da kötü koku oluşumuna sebep olurlar. Birçok gıda ve içecekler de geçici ağız kokusu sebebi olabilirler(sarımsak-soğan gibi yiyecekler, alkol ,sigara kullanımı…vb)
Tüm bu sayılan sebeplerin herhangi birisi veya birkaçının varlığında kötü nefes kokusu problemi ile karşılaşabiliriz. Ancaak ağız kokusu olduğuna inanan kimi hastalarda kokuya ait hiçbir objektif bulgu bulunamayabilir. Bu tarz hastalara halitofobik hastalar denir. Bu hastalarda tedavi genellikle başarısızdır.psikosomatik Halitozis’i olan hastalar psikolog ya da psikiyatristten daha çok fayda görürler. Özellikle dişhekimlerinin bu durumdaki hastayı yönlendirmesi çok önemlidir…

Son olarak söyleyebileceğimiz; kötü nefes kokusu varlığında ilk başvurulması gereken kişi dişhekimidir. Hekim gerekli muayene ve tetkiklerini yaptıktan sonra kendisi açısından önemli bir sebep bulamazsa ilgili hekime yönlendirme yapacaktır. Birey olarak bizler de yeterli ağız bakımımızı sağlamak adına diş – dil fırçalanması ve de diş ipi kullanımını ihmal etmemeliyiz. Kötü nefes kokusunu kendi başımıza giderebilmek adına gereksiz olarak kullanılan ağız gargaraları, içeriğinde bulunan alkolden dolayı tükrük akışımızı yavaşlatarak ağız kurulduğuna sebebiyet verirler bunu da unutmamalıyız….